بررسی معناشناسانه استهزا با تاکید بر همنشینی ها وجانشینی ها

نویسندگان

علیرضا طبیبی

استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه اراک ملیحه رمضانی

دانشجو دکترا الهیات اراک

چکیده

واژه پژوهی از روش های مورد استفاده در تفسیر موضوعی برای کشف و استخراج نظریه قرآن  می باشد. که امروزه مورد توجه زیادی واقع شده، به ویژه در علم زبانشناسی و در حوزه معناشناسی؛زیرا از طریق این شیوه می توان در شبکه معنایی قرآن با بررسی واژگان در سیاق آیات به معنای جدیدی از واژه دست یافت که با معانی قبلی و خارج از شبکه قرآن اگر چه در مواردی هم پوشانی داشته، در مواردی نیز یک معنای نو و ابداعی که مختص دیدگاه قرآن است، ارائه می دهد. که این معنای جدید منجر به توسع معنایی 1واژه می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی واژه استهزا با روش توصیفی- تحلیلی  با استفاده از مطالعات  واژه شناسانه از طریق لغت و تحلیل هم نشینی2 واژه ها در کنار یکدیگر و جانشینی3 است. به صورت بررسی این واژه و مشتقات آن در قرآن با تحلیل محتوایی آن بر پایه مطالعات درون متنی قرآن با توجه به سیاق آیات می باشد.یافته های قرآنی نشان داد: واژه استهزا با پاره ای از مفاهیم اعتقادی و اخلاقی ارتباط معنایی دارد و همین امر منجر به توسعه معنایی واژه در قرآن شده است. گرچه معنای لغوی مستخرج از کتب لغت تحت عنوان تمسخر و تحقیر در قرآن نیز به کار رفته است. امااز آنجا که توحید محور اصلی آیات قرآن است. بنابراین واژه ها در پرتو آن معنایی جدید می یابند. و واژه گان ترکیبی جدیدی مثل استهزا خدا، مطرح می شود. از هم نشینی استهزا با واژگان کفر و نفاق و ایمان و جانشینی آن با واژگان سخر و ضحک مکشوف شد که در دیدگاه قرآنی با دو نوع استهزا ممدوح و مذموم مواجهیم. که اولی جهت تربیت و آگاهی  از سوی خدا و مومنان در مقابل استهزا کافران و به نوعی مجازات اینان است و دومی برای تحقیر و بی اعتنایی از سوی کافران و منافقان صورت می گیرد. این روابط معنایی با ظرافت های ادبی و تصویرپردازیهای هنری از معقول به محسوس و سایر آرایه های ادبی و آوایی، برجسته سازی و دارای وضوح معنا و زیبایی ساختاری و محتوایی گردید. و این نشان دهنده انسجام و اتساق لفظ و معناست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی میزان همسویی کتابخانه ها در سازمان دهی موضوعی کتاب ها (با تاکید بر حوزه ایرانشناسی)

پژوهش حاضر تلاشی است برای مقایسه میزان همگونی فهرست نویسی موضوعی میان فهرست نویسان کتابخانه ملی از یک سو و 12 کتابخانه عمده دانشگاهی و تخصصی تهران از سوی دیگر. یافته ها نشان می دهد که در 75 در صد کتابخانه ها ارزش ناهمگونی موضوعی 60 تا 85 در صد است که بیشترین ناهمگونی متعلق به کتابخانه دانشکده هنرهای زیبا و پایین ترین آن متعلق به پژوهشگاه علوم انسانی است. از لحاظ رده های موضوعی ناهمگونی ها میان ...

متن کامل

بررسی چالش ها و موانع درونی دموکراسی در خاورمیانه با تاکید بر کشور بحرین

موضوع مقاله ی حاضر،بررسی چالش هاو موانع در ونیدموکراسی درخاورمیانه باتاکید بر بحرین می باشد. سئوال اصلی تحقیق حاضر این است که مهمترین موانع و چالش های در ونیدموکراسی در کشور بحرین چیست؟فرضیه ی اصلی استفاده شده در این مقاله عبارت است ازاینکه: چالش اصلی در بحرین حکومت اقتدار گرایسنتیاست که خودزمینه سازموانع وچالش های دیگرمی باشد. نوع تحقیق در این مقاله نظری می باشد و روش تحقیق...

متن کامل

بررسی چالش ها و موانع درونی دموکراسی در خاورمیانه با تاکید بر کشور بحرین

موضوع مقاله ی حاضر،بررسی چالش هاو موانع در ونیدموکراسی درخاورمیانه باتاکید بر بحرین می باشد. سئوال اصلی تحقیق حاضر این است که مهمترین موانع و چالش های در ونیدموکراسی در کشور بحرین چیست؟فرضیه ی اصلی استفاده شده در این مقاله عبارت است ازاینکه: چالش اصلی در بحرین حکومت اقتدار گرایسنتیاست که خودزمینه سازموانع وچالش های دیگرمی باشد. نوع تحقیق در این مقاله نظری می باشد و روش تحقیق...

متن کامل

بررسی میزان همسویی کتابخانه ها در سازمان دهی موضوعی کتاب ها (با تاکید بر حوزه ایرانشناسی)

پژوهش حاضر تلاشی است برای مقایسه میزان همگونی فهرست نویسی موضوعی میان فهرست نویسان کتابخانه ملی از یک سو و 12 کتابخانه عمده دانشگاهی و تخصصی تهران از سوی دیگر. یافته ها نشان می دهد که در 75 در صد کتابخانه ها ارزش ناهمگونی موضوعی 60 تا 85 در صد است که بیشترین ناهمگونی متعلق به کتابخانه دانشکده هنرهای زیبا و پایین ترین آن متعلق به پژوهشگاه علوم انسانی است. از لحاظ رده های موضوعی ناهمگونی ها میان ...

متن کامل

مقایسه عوامل موثر بر نرخ بازده دارایی ها با تاکید بر راهبردهای تجاری

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر عمر دارایی و راهبردهای تجاری بر رابطه بین رشد دارایی ها و نرخ بازدهخالص دارایی های عملیاتی شرکت ها می پردازد؛ برای این منظور ،نمونه ای متشکل از 86 شرکت پذیرفته شده در1385 مورد بررسی قرار گرفت.با انجام تحلیل خوشه ای سلسله - بورس اوراق بهادار تهران ،طی دوره زمانی 1389مراتبی ،شرکت های مورد مطالعه از نظر نوع راهبرد تجاری به دو خوشه ی رهبر در هزینه و متمایز ساز درمحصول تفکی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های ادبی - قرآنی

جلد ۴، شماره ۲، صفحات ۲۷-۵۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023